Mały ZUS dla małych firm już od 2019 roku

Już od 1 stycznia 2019 roku zaczną obowiązywać przepisy ustawy o tzw. małej działalności gospodarczej (ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu obniżenia składek na ubezpieczenia społeczne osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą na mniejszą skalę, Dz. U. 2018, poz. 1577). Przyjęta przez Sejm ustawa zmienia ustawę z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawę z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej.

Ustawa o małej działalności gospodarczej wprowadza rozwiązania korzystne dla firm wykonujących działalność na mniejszą skalę. Skorzystać z jej zapisów mogą także przedsiębiorstwa, które przejściowo znalazły się w trudnym okresie.

Uwaga! „Mały ZUS” jest nowym rodzajem  ulgi, który będzie obowiązywał od 1 stycznia 2019 roku. Nie należy mylić go z tzw. preferencyjnym (obniżonym) ZUS, czyli składkami, które można płacić przez pierwsze 24 miesiące prowadzenia działalności.

Co wprowadzą nowe przepisy?

Aktualnie przedsiębiorcy płacą taką samą składkę ZUS, niezależnie od osiąganego przychodu. Składka na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne wynosi obecnie 1232,16 zł, natomiast tzw. składka preferencyjna (dla przedsiębiorców, którzy po raz pierwszy założyli działalność gospodarczą i prowadzą ją do 24 miesięcy) wynosi 520 zł.

Osoby, które prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą i których przeciętne miesięczne przychody nie przekraczają 2,5-krotności minimalnego wynagrodzenia (5250 zł w 2018 roku), będą mogły płacić obniżone składki na ubezpieczenia społeczne, bez względu na staż firmy. Jeśli więc Twoje przychody z działalności gospodarczej, którą prowadziłeś przez cały 2018 rok nie przekroczą 30-krotności minimalnego wynagrodzenia (czyli 30*2100 zł = 63 tys. zł w 2018 r.) to będziesz uprawniony do płacenia obniżonych składek na ubezpieczenie społeczne. Składki będą proporcjonalne do przychodu.

Uwaga! Mały ZUS nie obejmuje składki zdrowotnej – należy ją płacić w pełnej wysokości.

Kto i kiedy może skorzystać z małego ZUS?

Możesz skorzystać z małego ZUS jeżeli:

• jesteś przedsiębiorcą zarejestrowanym w CEIDG (jesteś wspólnikiem spółki cywilnej)
• prowadziłeś działalność gospodarczą przez co najmniej 60 dni w ubiegłym roku kalendarzowym
• Twoje przychody osiągnięte z działalności gospodarczej za poprzedni rok kalendarzowy nie przekroczą progu uprawniającego do korzystania z ulgi
• Nie spełniasz warunków do płacenia preferencyjnych składek na ubezpieczenia społeczne
• Nie wykorzystałeś 36-miesięcznego limitu (w ciągu 60 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej) korzystania z małego ZUS
• Nie korzystałeś ze zwolnienia z VAT rozliczając się na karcie podatkowej
• Nie wykonujesz działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, dla którego przed dniem jej rozpoczęcia wykonywałeś (w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy) w bieżącym lub w poprzedzającym roku kalendarzowym czynności wchodzących w zakres działalności

Kto nie będzie mógł skorzystać z małego ZUS?

Jeżeli w poprzednim roku prowadziłeś inną pozarolniczą działalność jako twórca, artysta, osoba wykonująca wolny zawód, wspólnik spółki jawnej, spółki komandytowej, partnerskiej albo jednoosobowej spółki z o.o. lub jako osoba prowadząca publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę ich zespół, nie będziesz mógł skorzystać z małego ZUS.

Z małego ZUS nie będziesz mógł także skorzystać rozpoczynając działalność. Warunkiem korzystania z małego ZUS jest prowadzenie działalności gospodarczej przynajmniej przez 60 dni w ubiegłym roku. Jeżeli rozpoczynasz działalność gospodarczą możesz skorzystać z ulgi na start lub preferencyjnych składek ZUS.

Czy mogę sam obliczyć składkę na mały ZUS?

Oczywiście! Wystarczy 5 kroków do obliczenia składki na mały ZUS.

1. Na początku musisz ustalić przeciętny miesięczny przychód z działalności gospodarczej za poprzedni rok w następujący sposób:

(przychód z działalności gospodarczej za ubiegły rok/liczba dni kalendarzowych prowadzenia działalności w poprzednim roku) x 30

Wynik zawsze zaokrąglij do pełnych groszy.

2. Następnie oblicz w sposób następujący podstawę wymiaru składek:

Przeciętny miesięczny przychód * specjalny współczynnik ogłaszany każdego roku w Monitorze Polskim

Pamiętaj, że na urzędowych stronach znajdziesz kalkulatory, przy pomocy których szybko i dokładnie obliczysz podstawę wymiaru składek.

Uwaga! Najniższą podstawę wymiaru składek ustalasz tylko raz w roku kalendarzowym – w styczniu lub w pierwszym miesiącu, gdy rozpoczynasz lub wznawiasz prowadzenie  działalności gospodarczej w danym roku kalendarzowym.

3. Gdy masz już wyliczoną najniższą podstawę wymiaru składek sprawdź, czy mieści się ona w minimalnych i maksymalnych progach. Podstawa nie powinna przekroczyć 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia i nie może być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu danego roku – czyli podstawa nie może być wyższa niż podstawa dla obecnych przedsiębiorców płacących pełny ZUS i nie może być niższa niż najniższa podstawa dla preferencyjnych składek na ubezpieczenie społeczne.

Jeżeli wyliczona podstawa wymiaru składek będzie niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia to najniższa podstawa wymiaru składek będzie równa 30% minimalnego wynagrodzenia.

4. Wskaż podstawę do wyliczenia składek. W poszczególnych miesiącach kwota zadeklarowana jako podstawa wymiaru składek może być wyższa niż najniższa podstawa wymiaru składek.
5. Składki możesz obliczyć, jeśli ustalona została podstawa. Poszczególne składki obliczasz w następujący sposób:

• Składka emerytalna – 19,52% podstawy
• Składka rentowa – 8% podstawy
• Składka chorobowa dobrowolna – 2,45% podstawy
• Składka wypadkowa 1,67%
• Składka zdrowotna obliczona od podstawy wymiaru obowiązującej dla wszystkich przedsiębiorców.

Jakie oszczędności daje mały ZUS?

Kwota, jaką zaoszczędzisz korzystając z małego ZUS będzie się zmieniała wraz z minimalnym wynagrodzeniem krajowym. Będzie ona także powiązana z kwotą przychodu przedsiębiorcy. Osoby uprawnione do płacenia małego ZUS w 2019 roku będą płacić składki wynoszące co najmniej 520 zł, jednak nie wyższe niż 1232 zł.

Case study 1.

Prowadziłeś działalność gospodarczą w 2018 roku przez 200 dni (przez pewien czas działalność była zawieszona). Aby obliczyć próg przychodu musisz zastosować następującą proporcję:

30-krotność minimalnego wynagrodzenia w ubiegłym roku należy podzielić przez liczbę dni kalendarzowych w ubiegłym roku i pomnożyć przez liczbę dni, w których działalność była prowadzona, czyli:

63 000,00 zł/365 dni*200 dni = 34 520,55 zł – Twój próg przychodu.

Następnie należy porównać przychód z działalności gospodarczej z ustalonym limitem. Jeśli osiągnięty przez Ciebie przychód nie przekracza tego limitu, to można skorzystać z małego ZUS.

Case study 2.

1 stycznia 2019 chcesz rozpocząć pierwszą działalność gospodarczą. Dotychczas nigdzie nie pracowałeś. Przez pierwsze 6 miesięcy możesz opłacać wyłącznie składkę na ubezpieczenie zdrowotne (ulga na start). Następnie przez kolejne 24 miesiące możesz opłacać preferencyjne niższe składki społeczne i zdrowotne. Po tym okresie, jeśli zostaną spełnione pozostałe warunki możesz zacząć korzystać z małego ZUS.

Case study 3.

Jeśli Twoja podstawa do wyliczenia składek wyniosła 1000 zł, to zapłacisz składki w następujących wysokościach:

• Składka emerytalna – 19,52% podstawy, czyli 195,20 zł
• Składka rentowa – 8% podstawy, czyli 80 zł
• Składka chorobowa dobrowolna – 2,45% podstawy, czyli 24,50 zł
• Składka wypadkowa 1,67%, czyli 16,70 zł
• Składka zdrowotna obliczona od podstawy wymiaru obowiązującej dla wszystkich przedsiębiorców.

Case study 4.

Jeżeli jako przedsiębiorca prowadzisz działalność nieprzerwanie 7 pełnych lat  i uzyskujesz przychód miesięczny w kwocie 2100 zł, to po wejściu w życie przepisów o małym ZUS Twoje składki wyniosą 660 zł miesięcznie, a nie 1232 zł (pełny ZUS). W Twoim przypadku oszczędności wyniosą aż 572 zł miesięcznie.

Konsekwencje małego ZUS

Opłacanie małego ZUS jest dobrowolne. Można opłacać wyższe składki deklarując wyższą podstawę wymiaru niż najniższa podstawa obliczona na podstawie przychodu. Z małego ZUS można wcale nie korzystać, można także zrezygnować z niego w trakcie roku.

Korzystanie z małego ZUS będzie miało wpływ na wysokość przysługujących Ci świadczeń z ubezpieczenia chorobowego i ubezpieczenia wypadkowego (zasiłki macierzyńskie, opiekuńcze, chorobowe, świadczenia rehabilitacyjne). Wysokość tych świadczeń jest obliczana od podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe lub wypadkowe.

Tak naprawdę trudno jednoznacznie stwierdzić, czy wprowadzone rozwiązania przyczynią się do lepszej kondycji finansowej przedsiębiorców. Teoria ma wiele korzyści. Jak będzie z praktyką stosowania małego ZUS? Myślę, że dowiemy się tego dopiero za kilka/kilkanaście miesięcy.