Od 30 kwietnia 2018 roku zmieniło się wiele rzeczy związanych z zakładaniem i prowadzeniem działalności gospodarczej. Jeśli po raz pierwszy rejestrujesz działalność gospodarczą możesz skorzystać z ulgi na start. Wówczas nie będziesz płacić przez 6 miesięcy składek na ubezpieczenie społeczne ZUS. Jeśli prowadziłeś już działalność gospodarczą a od jej zakończenia minęło 5 lat to również możesz skorzystać z tej ulgi.

Ulga na start – na czym polega?

Każdy przedsiębiorca rejestrujący działalność gospodarczą w CEIDG, nieposiadający innego tytułu do ubezpieczenia (np. umowy o pracę) jest zobowiązany zgłosić się do ubezpieczeń społecznych oraz do ubezpieczenia zdrowotnego w ZUS. Musi więc opłacać składki na wskazane ubezpieczenia w pełnej wysokości lub w wysokości preferencyjnej (tzw. mały ZUS).

Ulga na start oznacza, że przez 6 pierwszych miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej nie trzeba płacić składek ZUS na ubezpieczenia społeczne. Ubezpieczenia społeczne to ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe.

Pamiętaj! Ulga na start nie dotyczy ubezpieczenia zdrowotnego! Przedsiębiorca ma obowiązek zarejestrować się do ubezpieczenia zdrowotnego i musi opłacać składkę na to ubezpieczenie w każdym miesiącu prowadzenia działalności. Składkę zdrowotną będzie można odliczyć od podatku (nie od dochodu).

Gdy upłynie 6 miesięcy prowadzenia działalności można skorzystać z następnej ulgi przewidzianej dla początkujących przedsiębiorców, tzw. małego ZUS. Ta ulga pozwala na opłacanie niższych składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne przez okres kolejnych 24 miesięcy.

Od kiedy trwa ulga na start?

Wiemy już, że ulga na start trwa 6 pełnych miesięcy kalendarzowych. Od kiedy jednak ten okres jest liczony? Początek ulgi rozpoczyna się w dniu faktycznego rozpoczęcia wykonywania działalności. Jeżeli rozpoczynamy działalność pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego to wliczamy ten miesiąc do 6-miesięcznej ulgi. Natomiast jeżeli rozpoczynamy działalność gospodarczą w trakcie trwania danego miesiąca kalendarzowego to tego miesiąca nie wliczamy do czasu trwania ulgi.

Przykład: Anna Nowak rozpoczyna działalność gospodarczą 1.03.2018. Spełnia warunki do skorzystania z ulgi na start, która skończy się 31.08.2018. Po tym okresie zacznie opłacać mały ZUS.
Piotr Nowak rozpoczął działalność 16.03.2018. Również spełnia warunki do skorzystania z ulgi na start. 6 miesięcy, za które nie będzie opłacać składek na ubezpieczenia społecznie upłynie 30.09.2018 roku.

Dla kogo jest ulga na start?

Z ulgi na start mogą skorzystać przedsiębiorcy, którzy:

• są osobami fizycznymi (prowadzą działalność jednoosobową albo są wspólnikami spółek cywilnych).
• podejmują działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmują ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia.
• nie wykonują działalności na rzecz byłego pracodawcy, u którego w bieżącym lub w  poprzednim roku kalendarzowym pracowali na etacie i wykonywali czynności wchodzące w zakres obecnie wykonywanej działalności.
• nie podlegają ubezpieczeniu w KRUS.

Pamiętaj! W okresie ulgi na start ubezpieczeniami społecznymi będą objęte osoby z Tobą współpracujące oraz zatrudnieni przez Ciebie pracownicy czy zleceniobiorcy. Zwolnienie z ubezpieczeń społecznych dotyczy tylko Ciebie, jako osoby prowadzącej działalność. Zatrudniając pracownika musisz za niego odprowadzać pełne składki. Pracownik nie jest objęty ulgą w opłacaniu składek na ubezpieczenie społeczne.

Rejestracja w ZUS

W momencie rejestrowania działalności gospodarczej zostaniesz automatycznie zarejestrowany jako płatnik składek do ZUS. Nie musisz więc oddzielnie rejestrować się jako płatnik do ZUS. Jednak jeżeli chcesz skorzystać z ulgi na start i przez 6 miesięcy opłacać wyłącznie składki na ubezpieczenie zdrowotne to w ciągu 7 dni od dnia rozpoczęcia działalności musisz zarejestrować się w ZUS jako osoba ubezpieczona do ubezpieczenia zdrowotnego.

Zgłoszenia tego dokonasz na formularzu ZUS ZZA, który możesz złożyć bezpośrednio do ZUS (w formie papierowej lub elektronicznej). Formularz ten możesz też dołączyć do wniosku o rejestrację firmy w CEIDG. W formularzu zgłoszeniowym ZUS ZZA powinieneś wpisać odpowiedni sześciocyfrowy kod – dla ulgi na start jest to kod rozpoczynający się cyframi 05 40. Pozostałe dwie cyfry związane są z tym, czy masz ustalone prawo do emerytury lub renty oraz czy posiadasz orzeczenie o niepełnosprawności. Jeśli nie posiadasz prawa do emerytury lub renty ani orzeczenia o niepełnosprawności to Twój kod będzie wyglądał następująco: 05 40 00.

Jeśli natomiast posiadasz prawo do emerytury/renty albo posiadasz orzeczenie o niepełnosprawności, powinieneś wpisać właściwy kod, zgodnie z instrukcją poniżej.

Ustalone bądź nieustalone prawo do emerytury lub renty (piąta cyfra kodu ZUS)

Wpisujesz:

0 – jeśli nie masz ustalonego prawa do emerytury lub renty

1 – jeśli masz ustalone prawo do emerytury

2 – jeśli masz ustalone prawo do renty

Stopień niepełnosprawności (szósta cyfra kodu ZUS)

Wpisujesz:

0 – jeśli nie posiadasz orzeczenia o niepełnosprawności

1 – jeśli posiadasz orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności

2 – jeśli posiadasz orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności

3 – jeśli posiadasz orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności

Ile się płaci przy uldze na start?

Podczas ulgi na start należy opłacać składkę na ubezpieczenie zdrowotne od zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku (w 2018 roku jest to kwota 3554,93 zł). Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9% podstawy wymiaru. W 2018 r. najniższa składka wynosi 319,94 zł i właśnie tyle należy co miesiąc przelewać do ZUS korzystając z ulgi na start.

Pamiętaj! Jest to składka miesięczna i niepodzielna. Opłacasz ją w pełnej wysokości niezależnie od ilości dni podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w miesiącu.

Deklaracje ZUS przy uldze na start

Jeśli opłacasz składkę zdrowotną tylko za siebie, masz obowiązek do 10. dnia następnego miesiąca po rozpoczęciu działalności i zgłoszeniu do ubezpieczeń złożyć do ZUS deklarację ZUS DRA, w której wykazujesz kwotę wpłaconych składek. Do końca okresu korzystania z ulgi na ZUS nie musisz już składać deklaracji ZUS DRA (chyba, że zatrudniasz pracowników). Kolejną deklarację składasz dopiero za miesiąc, w którym zobowiązany będziesz (po upływie 6 miesięcy) zgłosić się do „pełnych” ubezpieczeń.

Czy mogę być zwolniony z opłacania składki zdrowotnej?

W okresie ulgi na start można być zwolnionym z obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu prowadzenia działalności. Dotyczy to przypadków, gdy:

• jesteś emerytem bądź rencistą i Twoje świadczenie nie przekracza miesięcznie minimalnego wynagrodzenia oraz Twoje przychody z działalności nie przekroczą miesięcznie 50% kwoty najniższej emerytury lub będziesz opłacał podatek dochodowy w formie karty podatkowej.
• jesteś zaliczony do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności oraz Twoje przychody z działalności nie przekroczą miesięcznie 50% kwoty najniższej emerytury lub będziesz opłacał podatek dochodowy w formie karty podatkowej.
• pobierasz zasiłek macierzyński, którego wysokość nie przekracza miesięcznie kwoty świadczenia rodzicielskiego.

Jeśli jesteś zaliczony do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności i będziesz prowadził tylko tą działalność, będziesz opłacał składkę na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości nieprzekraczającej kwoty należnej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Jeśli w okresie korzystania z ulgi na start zawiesisz wykonywanie działalności, okres zawieszenia nie przerwie biegu 6 miesięcy. W trakcie zawieszenia możesz natomiast zgłosić się do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego.

Pamiętaj! Możliwość skorzystania z ulgi ZUS to Twoje prawo, a nie obowiązek. Jeśli chcesz zrezygnować z ulgi, powinieneś na normalnych zasadach zgłosić się do ubezpieczeń w ZUS. Wówczas kolejny raz będziesz mógł skorzystać z ulgi dopiero po upływie 60 miesięcy kalendarzowych od dnia zakończenia bądź zawieszenia działalności.

Co po uldze na start?

Gdy skończy się ulga na start, przez 24 miesiące kalendarzowe będziesz opłacał tzw. mały ZUS. Podobnie będzie, jeśli zrezygnujesz z ulgi na start przed upływem okresu 6 miesięcy. Mały ZUS liczy się za pełne 24 miesiące. Jeśli zrezygnujesz z ulgi na start np. w połowie miesiąca, okres małego ZUS-u zacznie się liczyć dopiero od kolejnego miesiąca.

Po 6 miesiącach ulgi na start albo wcześniej, jeśli z niej zrezygnowałeś, wyrejestruj się z ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZWUA z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się  cyframi 05 40. Następnie zgłoś się do ubezpieczeń w ramach małego ZUS-u, z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się  cyframi 05 70. Jeśli masz prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy – z kodem 05 72.

Pamiętaj! Jeśli skorzystasz z ulgi na start i przez okres 6 miesięcy nie będziesz opłacał składek na ubezpieczenia społeczne, nie będziesz miał w tym okresie prawa do świadczeń wynikających z tych ubezpieczeń. Gdy zachorujesz, nie dostaniesz zasiłku chorobowego, jeśli będziesz miał wypadek przy pracy, nie będziesz miał prawa do świadczeń wypadkowych.

Chcąc mieć pełne ubezpieczenie, zgłoś się do ubezpieczeń społecznych w ZUS w ciągu 6 miesięcy obowiązywania ulgi. Masz prawo do skorzystania z możliwości opłacania niższych składek, czyli tzw. małego ZUS.

Pamiętaj! Po 6 miesiącach powinieneś obowiązkowo zarejestrować się do ubezpieczeń w ZUS. Możesz to zrobić na warunkach standardowych albo preferencyjnych (niższe składki przez 24 miesiące).

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców

Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych