Koleżanka z pracy poszerza umiejętności na dofinansowanym szkoleniu. Kuzyn otworzył działalność gospodarczą. Swoją ofertę rozwinęło przedszkole, do którego wysyłasz swoje dziecko. Twoja babcia kończy certyfikowany kurs obsługi komputera. Te wszystkie przedsięwzięcia i wiele innych finansowanych jest z Funduszy Europejskich.
Ty również zaczynasz zastanawiać się nad pozyskaniem takich środków, ale nie wiesz, od czego zacząć swoją przygodę z Funduszami Europejskimi?
Droga aplikowania do projektu oraz procedura ubiegania się o dofinansowanie są uzależnione od wielu czynników. Należy zastanowić się nad typem przedsięwzięcia, które będziemy realizować (projekty twarde i projekty miękkie), jego obszarem tematycznym (infrastruktura środowiskowa, rozwój bazy naukowej, prace badawczo-naukowe, wdrażanie innowacji, staże, działalność naukowa, inicjowanie działalności, polityka społeczna, rewitalizacja, edukacja) oraz sektorem, w którym działa projektodawca (administracja publiczna, przedsiębiorcy, organizacje pozarządowe).
Zapraszam na cykl artykułów, w których omówione zostaną uniwersalne zasady przydatne dla większości projektodawców.
Zidentyfikuj swoje potrzeby
Aby rozpocząć swoją drogę aplikowania o środki unijne należy zidentyfikować pomysł lub cel, który chcemy zrealizować przy takim wsparciu finansowym.
Określ swoje potrzeby w taki sposób, aby wpisywały się one w Twoje przedsięwzięcie. Niech opierają się one na posiadanej przez Ciebie wiedzy i doświadczeniu.
Jeżeli chcesz znaleźć rozwiązanie zidentyfikowanego problemu lub planujesz wdrożenie nowego pomysłu, to właśnie rozpoczynasz myślenie projektowe. Prowadząc działalność gospodarczą musisz się zastanowić, czy chcesz zainwestować w nowy produkt lub usługę? Czy musisz przeszkolić personel? Czy chcesz tylko unowocześnić swój park maszynowy?
Aby odpowiednio określić realne potrzeby i właściwie wybrać sposób ich zaspokojenia należy przeprowadzić analizę strategiczną przedsiębiorstwa. Pomoże nam ona również określić wielkość niezbędnych nakładów. W przypadku podmiotów gospodarczych należy także określić ich wielkość: mikro-, małe, średnie lub duże przedsiębiorstwo.
| Kategoria przedsiębiorstwa | Liczba osób zatrudnionych (roczne jednostki robocze RJR) | Roczny obrót | lub | Całkowity bilans roczny |
| Mikro | <10 | ≤ 2 mln euro | lub | ≤ 2 mln euro |
| Małe | <50 | ≤ 10 mln euro | lub | ≤ 10 mln euro |
| Średnie | <250 | ≤ 50 mln euro | lub | ≤ 43 mln euro |
Możliwość podejmowania aktywności przez organizacje pozarządowe określa statut danej organizacji. W takiej sytuacji również należy przeprowadzić dokładną analizę konkretnych problemów oraz dobrać metody ich rozwiązania.
Pomysł na projekt jest w dużej mierze uzależniony od podmiotu, jakim jesteśmy.
Razem czy samemu?
Po dokładnej analizie pomysłu powinniśmy się zastanowić, czy aplikować po środki unijne na projekt będziemy samodzielnie czy z partnerem lub kilkoma partnerami w ramach tzw. projektu partnerskiego. Jeśli chcemy zrealizować duży projekt infrastrukturalny lub przedsięwzięcie z zakresu polityki społecznej to w partnerstwie zwiększymy szanse na powodzenie przedsięwzięcia.
Różnorodne specjalizacje partnerów umożliwiają wymianę doświadczeń i uzupełnianie umiejętności. Możliwe jest dokonanie optymalnego montażu finansowego – w przedsięwzięcie angażuje się także własne środki, a dotacje często mają formę refundacji wydatków.
Należy jednak pamiętać, że partnerstwo to duże zobowiązanie. Będąc liderem projektu, to Twój podmiot podpisuje umowę o dofinansowanie, więc to właśnie Ty będziesz odpowiadał za prawidłową realizację projektu. Dlatego warto dobrze usankcjonować partnerstwo umową precyzującą obowiązki poszczególnych partnerów i odpowiedzialność za realizację konkretnych zadań.
Wybór programu
Perspektywę środków unijnych na lata 2014-2020 w Polsce wdrażają krajowe programy operacyjne, zarządzane przez Ministerstwo Rozwoju oraz programy regionalne, którymi zarządzają Urzędy Marszałkowskie.
| Nazwa krajowego programu operacyjnego | Fundusze Europejskie |
| Program Infrastruktura i Środowisko | 27,4 mld euro |
| Program Inteligentny Rozwój | 8,6 mld euro |
| Program Wiedza Edukacja Rozwój | 4,7 mld euro |
| Program Polska Cyfrowa | 2,2 mld euro |
| Program Polska Wschodnia | 2 mld euro |
| Program Pomoc Techniczna | 0,7 mld euro |
Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej
Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej różnią się od programów krajowych i regionalnych ich międzynarodowym charakterem oraz naciskiem kładzionym na współpracę polskich beneficjentów z zagranicznymi partnerami. Przedsięwzięcia realizowane ponad granicami mogą dotyczyć na przykład ochrony dziedzictwa kulturowego i środowiska, rozwoju przedsiębiorczości, rozbudowy infrastruktury i edukacji.
Programy ramowe Unii Europejskiej
Oprócz istniejących funduszy Unia Europejska przeznaczyła na lata 2014-2020 specjalne środki na nowe programy dające dodatkowe wsparcie w następujących obszarach:
| Nazwa programu | Opis programu | Fundusze Europejskie |
| Program Horyzont 2020 | Ma za zadanie stymulować prowadzenie prac badawczych na najwyższym poziomie, wspierać współpracę międzynarodową, innowacyjne przedsiębiorstwa itp. | 80 mld euro |
| Program COSME | Ma ułatwić małym i średnim przedsiębiorstwom dostęp do rynków na terenie Wspólnoty i poza nią oraz zapewnić łatwiejszy dostęp do finansowania poprzez gwarancje kredytowe i kapitał | 2,3 mld euro |
| Program „Łącząc Europę” | Najważniejszy instrument finansujący strategiczne inwestycje w infrastrukturę w zakresie budowy dróg, linii kolejowych, sieci energetycznych oraz rozwoju technologii informacyjno-komunikacyjnych | 33 mld euro |
| Program Erasmus+ | Ma ułatwić pobyt młodych ludzi na stażach za granicą, co w rezultacie przyniesie poprawę ich umiejętności i zwiększy szansę na zatrudnienie | 15 mld euro |
| Program Kreatywna Europa | Więcej środków otrzyma europejska kultura, kino, telewizja, muzyka, literatura, teatr, dziedzictwo kulturowe i inne powiązane dziedziny | 1,5 mld euro |
Szukając możliwości dofinansowania warto skorzystać z wyszukiwarki dotacji. Podpowie ona, z którego programu będzie można skorzystać ubiegając się o pomoc unijną, mając na względzie typ beneficjenta i dziedzinę, z jakiej będzie realizowany projekt.
Można również skonsultować swój pomysł z Punktem Informacyjnym Funduszy Europejskich znajdującym się w Twoim regionie. Tam specjaliści ds. funduszy unijnych udzielą bezpłatnych porad związanych z możliwymi źródłami finansowania.
Myśl projektowo i aplikuj
Aby przedsięwzięcie zostało wsparte środkami z Funduszy Unijnych powinno posiadać:
- Wyznaczone terminy realizacji poszczególnych etapów
- Opis w ujęciu projektowym
- Skonkretyzowane wydatki
- Wybraną formę wsparcia (dotacje bezzwrotne czy zwrotne instrumenty finansowe)
Aplikując o wsparcie w postaci środków unijnych powinieneś zapoznać się z opisem programu, z którego projekt będzie dofinansowany. Przeanalizuj formularze wniosków i dokumenty dla ubiegających się o wsparcie oraz instrukcje ich wypełniania.
Pamiętaj, że środki unijne to pieniądze publiczne i ich wykorzystanie połączone jest nierozerwalnie z wieloma obowiązkami. Do głównych obowiązków należy prowadzenie szczegółowej dokumentacji i przestrzeganie procedur określonych dla wybranego rodzaju wsparcia.
Aby łatwiej było Ci podjąć decyzję, czy aplikować samodzielnie czy skorzystać z pomocy odpowiedz sobie na poniższe pytania:
- Jak przygotować wniosek?
- Jak zatytułować projekt?
- W jaki sposób będzie oceniany projekt i jak może zostać oceniony?
- Kiedy mogę składać wniosek?
- Czy potrafię sporządzić budżet projektu?
- Skąd i kiedy dowiem się, że dostanę wsparcie?
Jeśli zdecydujesz się aplikować w konkursie o środki unijne, przygotuj wniosek i złóż go we właściwej Instytucji. Trzymaj kciuki, ponieważ może to właśnie Twój pomysł zostanie wybrany do dofinansowania 🙂
